W dniach 19-20.02.2020 r. uczestniczyliśmy w panelu dyskusyjnym w ramach Konferencji „Społeczeństwo obywatelskie: kierunek wspólnota” organizowanej przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Tematyka – Jak osiągnąć cele przy ograniczonych środkach? Ewaluacja elementem skutecznego zarządzania organizacją:
Prelegenci:
• Jarema Piekutowski (Ośrodek Ewaluacji);
• prof. Leszek Korporowicz (Uniwersytet Jagielloński);
• Agata Dziubińska-Gawlik (Fundacja Nowy Staw);
• Justyna Schaefer-Kurkowiak (Fundacja NIWA);
• Ewa Gałka (Stowarzyszenie Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich PISOP).
• Ewaluacja (wg prof. Leszka Korporowicza) – to zaproszenie do rozwoju; pewnego rodzaju działanie uspołecznione; coś co może stymulować świadomość organizacji. Jest rodzajem wspierania, stymulowania, animowania, komunikacji wewnątrz organizacji (oraz z otoczeniem), poszukiwanie konkretnych rozwiązań, które pomogą rozwiązać cele.
• Ewaluacja to jedno z podstawowych działań, które podejmujemy w organizacji pozarządowej; jest drogowskazem. ~ Justyna Schaefer-Kurkowiak
• Ewaluacja to proces refleksji lub autorefleksji nad tym co się dzieje w organizacji pozarządowej. Jest procesem systematycznym, wykorzystywanym przez narzędzia wypracowywane przez lata poprzez metody naukowe. Ocena musi być systematyczna, nie może dochodzić do oceny emocjonalnej (często negatywnej). Ewaluacja działania pozwala sprawdzić, czy coś faktycznie przyniosło efekty. Ewaluacja wzmacnia również osoby pracujące w danej organizacji pozarządowej (konstruktywna krytyka oraz sukcesy). ~ Jarema Piekutowski
• Przede wszystkim należy rozróżnić kilka rodzajów ewaluacji: dotycząca kadry pracowniczej oraz dotycząca poszczególnych projektów. ~ Jarema Piekutowski
• Użyteczność ewaluacji – właściwie i precyzyjnie postawione pytania (które nie omijają trudnych kwestii); uspołecznienie (w miarę możliwości w ewaluacji powinny uczestniczyć wszystkie procesy – wewnętrzne, zewnętrzne oraz eksperci); kolejnym krokiem jest zadanie pytania o to, w jaki sposób wprowadzimy poszczególne rozwiązania. ~ Jarema Piekutowski
• Ewaluację należy wpisać w codzienne funkcjonowanie organizacji pozarządowej; należy być przygotowanym na przyjmowanie informacji zwrotnej dotyczącej funkcjonowania organizacji pozarządowej. ~ Justyna Schaefer-Kurkowiak
• Należy uświadomić sobie, że ewaluacja to jest coś, co wykonujemy codziennie, ale jest to nieoficjalne. ~ Jarema Piekutowski
• Aby wzmocnić organizację pozarządową, to ewaluacja musi wejść w codzienne praktyki jej funkcjonowania. ~ Justyna Schaefer-Kurkowiak • Aby móc podejmować słuszne decyzje oraz wzmocnić jakość organizacji pozarządowej, to należy usystematyzować ewaluację. ~ Agata Dziubińska Gawlik
• Ewaluacja rytualna (prof. Bogusław Jermierko) – musi się odbyć, niezależnie od tego, czy jesteśmy przygotowani. Należy się tego wystrzegać, ponieważ to po prostu zniechęca do samego działania ewaluacji. ~ prof. Leszek Korporowicz
• Ewaluacja nie jest samym narzędziem, jest strategią nakierunkowaną na poszukiwanie rozwiązania i rozwoju. Ewaluacja jest bardziej kamerą, która śledzi dramaturgię rozwoju danej organizacji pozarządowej. Każdy proces musi być wkomponowany w konkretny ludzki kontekst. Cała energia zachęcania do ewaluacji nie może być jakąś perswazją zewnętrzną, ale musi być wewnętrzną chęcią szukania liderów, rozwiązań, itd. Często uniwersalne metody ewaluacji są odrzucane i niechętnie przyjmowane.
Dlatego ewaluacja powinna być dostosowana do potrzeb organizacji pozarządowej, nawet wtedy, kiedy będą zmienione powszechne reguły jej stosowania (nawet wtedy, kiedy będzie błędna). Niech ewaluacja będzie sztuką, a nie nauką! Pasja rozwoju jest sto razy ważniejsza, niż uniwersalna forma ewaluacji. ~ prof. Leszek Korporowicz
