Kto tak naprawdę przynosi prezenty w Wielkopolsce?

19 gru 2022

Stało się tradycją, że w święta Bożego Narodzenia ludzie obdarowują się nawzajem prezentami. Najmłodsi dostając prezenty wiedzą, że przyniósł je pewien grubszy pan w czerwonym stroju i z długą siwą brodą. W Wielkopolsce nazywany jest on Gwiazdorem.

W wielu miejscach Polski różnie się nazywa postać przynoszącą w Wigilię prezenty. Na Śląsku jest to Dzieciątko Jezus, w okolicach Krakowa–Aniołek, a na Kresach Wschodnich – Dziadek Mróz. Większość Polaków twierdzi, że pod choinkę przynosi je Święty Mikołaj.

Zagraniczne filmy o tematyce świątecznej też tłumaczą określenie „Santa Claus” jako „Świętego Mikołaja”. Tworzy to pewien problem, ponieważ 6 Grudnia Kościół wspomina św. Mikołaja biskupa, który zasłynął z dawania prezentów, przez co również tego dnia, który jest zwany “mikołajkami”, wręczamy sobie niewielkie prezenty.

Czy po prawie trzech tygodniach ma znowu przyjść z większymi prezentami?

W tradycji poznańskiej przez lata Gwiazdor był jedną z postaci kolędników (mieli oni gwiazdę, stąd ta nazwa). Był on ubrany w baraninę, futrzaną czapkę, a twarz miał często umazaną sadzą. Odwiedzał on domy w wigilijny wieczór i przepytywał dzieci z katechizmu i postępów w szkole1. Gdy dzieci ładnie odpowiadały i były grzeczne otrzymywały prezenty, a gdy były niegrzeczne otrzymywały od Gwiazdora rózgę.

Problem Świętego Mikołaja, który miał przychodzić dwa razy został rozwiązany przez zaadaptowanie postaci stworzonej początkowo przez Thomasa Nasta  w 1832 roku2, a wykorzystaną w 1930 roku przez firmę Coca-Cola do promocji swojego napoju znanego dziś na całym świecie.

Problem Świętego Mikołaja, który miał przychodzić dwa razy został rozwiązany przez zaadaptowanie postaci stworzonej początkowo przez Thomasa Nasta  w 1832 roku3, a wykorzystaną w 1930 roku przez firmę Coca-Cola do promocji swojego napoju znanego dziś na całym świecie.

Przypisy:

1https://poznan.naszemiasto.pl/skad-sie-wzial-gwiazdor/ar/c11-2922904 [dostęp 19-12-2022]

2https://www.wiatrak.nl/10832/swiety-mikolaj-czy-gwiazdor-czyli-polskie-tradycje-przesiedlencow [dostęp 19-12-2022]

3https://www.wiatrak.nl/10832/swiety-mikolaj-czy-gwiazdor-czyli-polskie-tradycje-przesiedlencow [dostęp 19-0612-2022]

fot. pobrane z cyryl.poznan.pl/, autor: Stanisław Wiktor, tytuł: Gwiazdor przed Domem Towarowym Okrąglak w przedświąteczną Złotą Niedzielę

Autor tekstu: Filip Łuczak

Share This